Celtic Glasgow Rangers Derbisi

Glasgow şehrininin İskoçya’ ya sığmayan iki takımı Rangers ve Celtic’ in yüzyılı aşmış derbisi : Old Firm. Aynı şehrin takımı olmaları bu derbiyi tanımlarkan malesef yetersiz kalır. Avrupa’ da çokça başarı yakalamış Celtic ve Rangers’ in Old Firm’ ünde siyaset, ideoloji, ırk ve din çok kez mücadelenin önüne geçmiş.




Rangers Glasgow şehrinde 1878 yılında, Protestan kimliğini herşeyden önde tutan İskoçlar tarafından kurulmuş. Celtic ise, İrlanda’dan İskoçya’ ya gelen göçmenlerin 1888′ de kurdukları takım. Diğer bir deyişle İrlandalı Katolikler’ in takımı.  “İçimizdeki İrlandalılar” durumundan pekte hoşnut olmayan İskoçyalılar yada Protestanlar Rangers etrafında, İngiliz sömürgesinden usanmış İrlandalılar ya da Katolikler Celtic etrafında toplanmış. Bu kutuplaşmada İskoç derbisi Old Firm’ e İngiltere ve İrlanda’ dan hatrı sayılır miktarlarda taraftar gelmeye başlamış.

Rangers ve Celtic’ in mücadelesinde temeldeki bu farklılık hep ön planda olmuş. Forma renkleri, açılan bayrak ve pankartlar, söylenen marşlar, transfer edilen oyuncular. Hepsinde İrlandalı Katolikler ve Krallık yanlısı İskoç Protestanlar olarak ayrılmışlar. Anlatılan hikayelerden birisi eski Celtic oyuncusu ve Katolik Mo Johnston’ un golüyle 1-0 Rangers’ in kazandığı maçı taraftarları 0-0 berabere bitti kabul edermiş. Johnson 1989′ da Rangers’ a gelen ve Katolik olduğunu gizlemeyen ilk oyuncu.

Celtic’ de durum biraz daha farklı. Celtic’ i Avrupa şampiyonu yapan efsane Jock Stein ve Henrik Larsson Protestan Celticliler. Protestan ailenin Rangers taraftarı oğlu olan Kenny Dalglish ise yine bir diğer Celtic efsanesi.




Celtic yeşil-beyaz forma giyerken, Rangers kırmızı-mavi-beyaz forma giyer. Old Firm’ de nadiren İskoçya bayrağı açılırken, Celtic taraftarları İrlanda bayraklarıyla donatır tribünleri. Rangers tribünlerinde ise forma renklerinin alındığı Birleşik Krallık bayrakları açılır. Rangers taraftarları Protestan sembollerini ve ırkçı tavırlarını eksik etmez tribünlerden. Celtic tribünlerinde ise İrlanda bayraklarıyla birlikte özgürlükçü semboller sıkça yer alır.

UEFA’ da ve FIFA’ da pek çok tartışmaya konu olan Old Firm derbisi yıllarca Glasgow sokaklarındaki gündelik hayatı dünyanın görebileceği boyutlara taşımak için iyi bir sahne olmuş. Gündelik hayatta yeterince ayrışmış iki kesimin sebolü Rangers ve Celtic takımlarının maç günlerinde şiddetli olaylar yaşanmış.

Rangers’ ın mabedi Ibrox Stadı’ nın tarihinde 2. kez büyük bir trajediye sahne olması ise Old Firm tarihinin malesef önemli bir maddesi. 2 Ocak 1971 günü oynanan ve 89. dakikasında Celtic’ in 1-0 öne geçtiği Old Firm’ de yaşanan trajedi tamda bu dakikadan sonra yaşanıyor. Maç bitene kadar Rangers beraberliği sağlayan golü buluyor ancak 66 kişinin hayatını kaybettiği yüzlerce insanın yaralandığı Ibrox faciası nedeni hala açıklanamamış bir şekilde yaşanıyor.

Geçtiğimiz Ocak ayının 2. gününde Ibrox faciasının tamda 40. yılında yine bir Old Firm oynandı. Rangers ve Celtic taraftarlarını şiddet dışında bir araya getiren ender olaylardan birisidir bu, Ibrox faciasında hayatını kaybedenler için anma töreni yapıldı. Nefretin şiddetten biraz olsun uzaklaşmasını sağlamak ne yazıkki böyle büyük bir trajediyle olabildi.

Aynı şehrin takımlarının mücadelesinden ortaya çıkan “derbi” tanımına Rangers ve Celtic taraftarları pek çok farklı boyut kazandırdı. Din, ideoloji, sınıf gibi derbi tanımına sonradan eklenen tüm maddeler Old Firm ismiyle andığımız Rangers – Celtic mücadelesinde ortaya çıktı.

Espanyol Barcelona Derbisi

Espanyol Barcelona derbisi diğer adıyla Katalunya derbisi Bu mücadeleyi derbiler sıralamasında üst sıralara çıkaracak pek çok unsur vardır. Örneğin Barcelona şehrin etnik kimliğini temsil eder, Espanyol merkeziyetçiliği.

Katalan milliyetçiliği yada kral karşıtlığı/yandaşlığından beslenen bir derbi Espanyol – Barcelona. İşin içinde Katalanlar varsa muhakkak bu konu kenarda kıyıda vardır zaten. Espanyol‘ un geçmişine bakarsak pekte boş değil bu derbinin geçmişi.

Espanyol takımının tam ismi “Reial Club Deportiu Espanyol de Barcelona“dır. İsminde geçen “Reial” ise bildiğimiz kraliyet alameti olan “Real”dir. Ayrıca İspanya‘ da armasında kraliyet tacı kullanma hakkı verilen kulüplerden birisidir Espanyol. Yani Barcelona şehri içindeki merkeziyetçi/kralcı kesimin takımıdır.

Etnik milliyetçiliği dünyaca ünlü Katalanlar için bu derbinin önemli olmasındaki tek sebepte budur. Espanyol tarafı içinde bu durum böyle. Tam bir şehir derbisi. Espanyol futbolda biraz daha dişli bir rakip olsa El Clasico ayarında bir ortam.

Kocaelispor – Sakaryaspor Derbisi

Tatangalar-Hodri Meydan husumeti, Kocaeli-Sakarya düşmanlığı, yeşil-siyah derbi, Marmara derbisi… Adı her ne olursa olsun, ne zaman oynanırsa oynansın her zaman önemli olan, gündem olan bir mücadele Kocaelispor – Sakaryaspor derbisi. Adı 2. lig kendi 3. lig olan ligde olsalar bile.

Aralarında 60-70 km mesafe olan 2 şehir ya can ciğer kuzu sarması olur yada Kocaeli Sakarya olur. Futbol tarihleri bu kadar ortak özelliğe sahipken tabiki bir husumet olur. Bu husumetin tanımını meşhur holigan filmimiz “Green Street Hooligans” ın bir repliğinden alıntılayacağım;
- taraftarları birbirinden nefret ederler, eşi benzeri görülmemiş bir nefret.
- bir bakıma yankeeler ve red soxlar gibi mi?
- hayır, daha çok İsrailliler ve Filistinliler gibi.

Kocaelispor – Sakaryaspor Derbisi

Malesef öyle. Sürekli kavgayla anıldı Kocaelispor ve Sakaryaspor‘ un derbisi. Kavga-gürültü-bıçak akla gelen bir derbi. Tribünlerde hep bir atışma…

İlginç olacak ama geçen gün Trabzonspor hakkında bir yazı yazmıştım. Bu yazıda daha önce Sakaryaspor tarihi ile ilgili bir yazımdan alıntı yapmıştım. O alıntıda adı geçen takımlar Trabzonspor ve Sakaryaspor ile birlikte Kocaelispor‘ du. Yani 2 takımın tarihleri biraz çetrefili bağlara sahip.
Elbetteki tüm bunlar futbol eksenli konular. Ama asıl mücadelenin tarihine bakınca 2 takım daha önce 34 kez karşılaşmış. Bu maçların 13 tanesi Sakaryaspor, 11 tanesi Kocaelispor galibiyetiyle sonuçlanmış. 10 maçta eşitlikle bitmiş.

Bugün öğlen 1 buçukta oynanacak maç öncesinde 2. Lig Kırmızı grupta yer alan Sakaryaspor 25 puanla 5, Kocaelispor ise 17 puanla 14. sırada. Kocaelispor’ a 6 puan silme cezası uygulandığını hatırlatmakta fayda var. Ligin ilk yarısının son maçı Kocaelispor ve Sakaryaspor içinde çok önemli. Play-off potasındaki Sakaryaspor kongre süreci yaklaştıkça bulanıklaşan günler yaşıyor. Kocaelispor ise düşme potasından sadece 2 puanla 2 sıra yukarıda.

Statüsünü anlamanın mühendislik matematiği gerektirdiği bir ligde oynanacak Kocaelispor Sakaryaspor derbisi geniş güvenlik önlemleri alınacak. Kocaeli cephesinin deplasman yasağı getirmesi üzerine il valileri yıllardır süregelen yasakları ve husumeti bitirmek üzere deplasman yasağını kaldırdı ve 2 taraftan da dostluk pekiştirme sözü alındı.

Ayrıca yerel medya organlarıda taraftarlara telkin ve dostluk mesajları içeren haberler, yazılar yayımladılar. Umarım tüm bu emekler karşılığını bulur. Kavga gürültünün olmadığı bir maç olur. Bizde Kocaelispor Sakaryaspor maçı için göğsümüzü gere gere dünyanın en güzel derbilerinden birisi diyebiliriz.

Bir güzel haber daha. Kocaelispor Sakaryaspor maçını Kocaeli Televizyonu canlı yayınlayacak. Umarım televizyonun internetten canlı yayını da olur. Ayrıca 2 takımı televizyonda tekrar görmekte farklı hisler uyandıracak. En azından ulusal televizyon yayını olan bir ligde oynasalar, sürekli takip edebilsek ne güzel olurdu!